Για την "επαναθεμελίωση" της Αριστεράς*

του Λαοκράτη Βάσση

1. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια εν εξελίξει εθνική δοκιμασία, που τείνει να προσλάβει διαστάσεις εθνικής κατάρρευσης.

Δεν μπορούμε να ψάχνουμε (και να ψαχνόμαστε!) για την επαναθεμελίωση της Αριστεράς παρά τούτου δοθέντος. Γιατί, καθώς δεν υπάρχει ο τόπος για την Αριστερά αλλά η Αριστερά για τον τόπο, η όποια επαναθεμελίωσή της δεν είναι μια θεωρητική αναζήτηση εν κενώ ή κατά τας... Γραφάς, αλλά μια πολιτική αναζήτηση με βάση τις αδυσώπητες απαιτήσεις της τωρινής μας πραγματικότητας, που αυτή θα είναι και ο τελικός κριτής της.

2. Η όποια όμως απόπειρα επαναθεμελίωσης είναι συνάρτηση και μιας στοιχειώδους, έστω, αυτογνωσίας ως προς τις όποιες ευθύνες και της Αριστεράς για την πνιγηρή έκβαση της Μεταπολίτευσης. Όχι ευθύνες για τη διάπραξη του κακού, που, προφανώς, βαρύνει τους εταίρους της δικομματικής συγκυριαρχίας, αλλά για την εξ αντικειμένου διευκόλυνση αυτής της διάπραξης, στο βαθμό που, για πολλούς λόγους, δεν την αντιπάλεψε αποτελεσματικά.

Στο πλαίσιο, μάλιστα, της αυτογνωσίας ιδιαιτέρως θα πρέπει να ιδούμε και τη στάση της Αριστεράς έναντι καθεαυτής της έκβασης της Μεταπολίτευσης. Να ιδούμε δηλαδή αν συνειδητοποίησε το βάθος και την έκταση μιας κρίσης και μιας χρεωκοπίας που απειλεί τα ίδια τα θεμέλια της εθνικής μας υπόστασης. Τη συνειδητοποίησε, αλήθεια, ή, αντιδρώντας με τη συνήθη χρονοκαθυστέρηση στις θεωρήσεις της, αντιμετώπισε (και εν πολλοίς αντιμετωπίζει!) τη συντελούμενη κατάρρευση του τόπου μας με λογικές και πρακτικές Μεταπολίτευσης;

3. Η απάντηση στο ερώτημα είναι πολύ μελαγχολική. Γιατί, παρά την ελπιδοφόρα και υποσχετική παρουσία του Αλέξη Τσίπρα, δεν μπορούμε να πούμε πως η Αριστερά έχει θέσει το δάχτυλό της επί τον τύπον των ήλων της μεταπολιτευτικής χρεωκοπίας. Πως έχει φωτίσει καθαρά το πολιτικό, το κοινωνικό και προπαντός το πολιτιστικό της «αποτύπωμα» στο κορμί και στην ψυχή της ελληνικής κοινωνίας. Κι αυτό γιατί:

*  Δεν έχει αρκούντως φωτίσει την πολιτική της ρίζα κι ούτε έχει αναδείξει τη δημοκρατική «αρχιτεκτονική» της αυριανής ευνομούμενης πολιτείας (βαθιές τομές στο πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης).

*  Δεν έχει, επίσης, αρκούντως φωτίσει την κοινωνική της ρίζα κι ούτε έχει αναδείξει τους όρους της θεσμικής ανασυγκρότησης της κοινωνίας μας και της εύρυθμης, συνακόλουθα, θεσμικής της λειτουργίας.

*  Όπως δεν έχει, σχεδόν καθόλου, φωτίσει τη βαθύτερη ρίζα της, που είναι η πολιτιστική (πνευματική, ηθική, αξιακή και ταυτοτική). Κι ούτε, πολύ περισσότερο, έχει ασχοληθεί με τη σχέση αξιακών και οικονομικών ελλειμμάτων ή με τη χάραξη πολιτιστικής στρατηγικής, έτσι ώστε να έχουμε ταυτοτικό στίγμα και πολιτιστική πυξίδα προσανατολισμού στην Ευρώπη και στον σύγχρονο κόσμο.

4. Αυτές και άλλες ανάλογες διαπιστώσεις δείχνουν τις μεγάλες πολιτικές, ιδεολογικές και προγραμματικές «ξέρες» της Αριστεράς, καθιστώντας επιτακτικά αναγκαία τη ριζική επαναθεμελίωσή της σε τούτη την τόσο δύσκολη περίοδο για τον τόπο μας, όπου οι καιροί καθόλου δεν μας… καρτερούν.

Τούτων δοθέντων, η Αριστερά, αναδεχόμενη την εθνική της ευθύνη, κατά το πρότυπο της Εαμικής Αριστεράς, οφείλει να οδηγήσει τον τόπο σε μετα-τροϊκανό ξέφωτο. Κι αυτό επιτάσσει την αφετηριακή επαναθεμελίωσή της στη βάση τριών απλών προταγμάτων, που είναι και οι (ελάχιστοι) αναγκαίοι όροι για την ενωτική της σπονδύλωση. Αλλά και για την ενωτική σπονδύλωση, με πρωταγωνίστρια τη Συριζική Αριστερά, ενός πανεθνικού κινήματος σωτηρίας της χώρας μας (στη βάση μιας αναθεμελιωτικής, ανορθωτικής και αναγεννητικής εθνικής στρατηγικής!).

Πρόταγμα πρώτο, ο πατριωτισμός, στην πιο προωθημένη ΕΑΜική του εκδοχή (εναρμόνιση φιλοπατρίας, διεθνισμού, δημοκρατίας και ουμανισμού!), θεμελιούμενος στη γκραμσιανή λογική που θέλει την αφετηρία της Αριστεράς εθνική και την προοπτική της διεθνιστική.

Πρόταγμα δεύτερο, η δημοκρατία ως μέσο και σκοπός, που διασφαλίζει στις κοινωνίες και στα κόμματα ρόλο γνήσιων συλλογικών υποκειμένων της ιστορίας τους, όπως και στα άτομα ρόλο δρώντων υποκειμένων της ιστορίας τους. Πρόκειται για το πιο κρίσιμο προαπαιτούμενο της προειρημένης «σπονδύλωσης», καθώς μόνο με την ανεκτίμητη πρώτη ύλη της δημοκρατίας μπορεί να χτιστεί ένα ισχυρό παλλαϊκό μέτωπο (μεταλενινιστικής λογικής!), που θα έχει τη δυνατότητα να σηκώσει στους ώμους του τη μοίρα του τόπου μας.

Πρόταγμα τρίτο, ο ριζοσπαστισμός, που ορίζει και εγγυάται την πέραν της διαχείρισης πολιτική, τη ριζοσπαστική πολιτική των μεγάλων τομών, συμπυκνώνοντας όλες τις αριστερές αξίες και ευαισθησίες...!

5. Την απάντηση στο εύλογο ερώτημα, αν τα προτάγματα αυτά συνιστούν αριστερή επαναθεμελίωση, τη βρίσκουμε, έχοντας πάντοτε κατά νου τις συνθήκες εκτάκτων αναγκών στις οποίες και ζούμε, στη σοφία τού «Τι είναι και τι θέλει το Ε.Α.Μ.» του Γληνού.

Όταν πάρει φωτιά το σπίτι μας, δεν ψάχνουμε... αριστερές συνταγές για το πώς θα τη σβήσουμε. Σε προβλήματα εθνικών διαστάσεων και οι λύσεις είναι εθνικές. Που σημαίνει πως η Αριστερά, τώρα που καίγεται το σπίτι μας, μόνο αν αναδεχτεί την εθνική ευθύνη και αναδειχτεί σε ηγέτιδα εθνική δύναμη για το σβήσιμό της, θα δικαιώσει πραγματικά τον ρόλο της. Κι όταν σβήσουμε τη φωτιά, όταν αποτρέψουμε την κατάρρευση και κατοχυρώσουμε το μετα-τροϊκανό μέλλον του τόπου μας, θα έχουμε πολύ χρόνο για... αναζητήσεις απαιτητικών αριστερών επαναθεμελιώσεων και στοχεύσεων. Τώρα όμως προέχει και προτάσσεται το να σώσουμε τον τόπο μας!

Αλλιώς, αν δηλαδή προτάξουμε, κατά τις συνήθεις εμμονές μας, τα... ιδεολογικά, θα είναι σαν να βάζουμε το κάρο μπροστά απ' το άλογο.

Η ΕΑΜική παρακαταθήκη μάς δείχνει τον δρόμο, μετρώντας (αμείλικτα!) την ορθοφροσύνη και την ευθύνη όλης της Αριστεράς. Προπαντός όμως την ευθύνη της Συριζικής Αριστεράς, ως αξιωματικής πια αντιπολίτευσης, και πιο πολύ, για αυτονόητους λόγους, την ηγετική ευθύνη του Αλέξη Τσίπρα!

* Σημεία παρέμβασης σε συζήτηση για την επαναθεμελίωση της Αριστεράς (Αστακός Αιτωλοακαρνανίας, 18.8.2012) με τη συμμετοχή: Γ. Καραμπελιά, Ν. Ξυδάκη, Β. Σιούτη και Δ. Στρατούλη.

ΠΗΓΗ: Avgi.gr αναδημοσίευση του φύλλου 26/8