Κυριακή 3 Ιουνίου 2012

Γουάτ αμπάουτ Γκρις; / Το τέλος των προνομιακών συνομιλητών – του Αδάμ Γιαννίκου


Από τις εκλογές της 6ης Μαΐου δεν προέκυψε αυτοδύναμη κυβέρνηση, αναδείχθηκε, όμως, η αλήθεια που διατρέχει όλα τα μήκη και πλάτη του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Το ποιος συνομιλεί με το εξωτερικό είναι το μεγάλο τρόπαιο και ταυτόχρονα το μεγάλο άγχος νικητών και ηττημένων κάθε πολιτικής διαδικασίας όπου η καλοσύνη των ξένων είναι το ζητούμενο.
Έως τώρα στο ρόλο αυτόν εναλλάσσονταν οι δύο μεγάλοι του λεγόμενου αστικού μπλοκ με την λαϊκή εντολή προς τον διαχειριστή των κρατικών υποθέσεων να μετατρέπεται σε διαχρονική σχέση ιδιοκτησίας του κράτους από αυτόν. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό έως τώρα της σχέσης αυτής ήταν ότι γινόταν στο όνομα της Δύσης και μετέπειτα αυτό της Ευρώπης. Ο δικομματισμός, διορθώνοντας αργά και σταθερά το δημοκρατικό κεκτημένο της μεταπολίτευσης στα διαχρονικά πελατειακά πρότυπα του νεοελληνικού κράτους, λειτούργησε περισσότερο ως τοποτηρητής του ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας και πολύ λιγότερο ως τυπικός εκφραστής της προοδευτικής και συντηρητικής τάσης μιας τυπικής δυτικής δημοκρατίας.
Εκφράζοντας τη συντριπτική πλειοψηφία του εκλογικού σώματος ο δικομματισμός ισχυρίστηκε ότι αντιπροσώπευε τα συμφέροντα των αντίστοιχων κοινωνικών στρωμάτων σε μια εκσυγχρονισμένη εκδοχή της κοινωνίας των δύο τρίτων. Αυτό που στην αλήθεια αντιπροσώπευε ήταν την διάθεση μιας ετερόκλητης μεσαίας τάξης να συμπορευτεί με τις πιθανότητες ευημερίας που ο προνομιακός συνομιλητής της Δύσης/Ευρώπης υποσχόταν.
Η λογική της έξωθεν βοήθειας δεν άλλαξε με την είσοδο στο ευρώ. Απλώς, ακρίβυνε. Ο προνομιακός συνομιλητής διατήρησε το «μεγάλο» δημόσιο ως αναγκαίο κακό στην ολοένα και μεγαλύτερη εξάρτησή του ίδιου από τις επιταγές των Βρυξελλών, μιας και κάθε μεγάλη διαρθρωτική αλλαγή έχει ανάγκη τη γραφειοκρατία που θα την φέρει σε πέρας. Όταν, λόγω της απρόσμενης κρίσης που ήρθε από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, οι δανειστές αποφάσισαν να διακόψουν τις ροές κεφαλαίου που κρατούσαν ζωντανό τον προνομιακό συνομιλητή τους, αυτός αποφάσισε να μετακυλίσει το κόστος διατήρησης της εξουσίας του στην κοινωνία των δύο τρίτων. Αυτή τη φορά αντεστραμμένη. Τα δύο τρίτα ωθήθηκαν βίαια στις χαμηλές κλίμακες της κοινωνικής ιεραρχίας. Το αποτέλεσμα των εκλογών υπήρξε μια αναπόφευκτη επιστροφή της κοινωνίας στις ταξικές της διαφορές ή τουλάχιστον μια εκ νέου ανακάλυψή τους.
Η συντριβή του ΠΑΣΟΚ και ο καταποντισμός της ΝΔ έδειξε πως πράγματι το αύριο είναι μια άλλη μέρα. Πριν τις εκλογές το μνημόνιο λογιζόταν ως το αδιαμφισβήτητο σχέδιο εξόδου από την κρίση. Στην ουσία ήταν το αδιαπραγμάτευτο χαρτί της ευρωπαϊκής προοπτικής όσων είχαν εξασφαλίσει θέση στις βοηθητικές λέμβους του Τιτανικού. Τώρα που ακόμα και αυτές οι βάρκες κινδυνεύουν να βυθιστούν κάποιοι αρχίζουν να δέχονται πως το μνημόνιο χρήζει αλλαγών. Τα έξι σημεία αναθεώρησης των όρων της δανειακής σύμβασης που πρότεινε ο Ευάγγελος Βενιζέλος στον υπηρεσιακό πρωθυπουργό Παναγιώτη Πικραμμένο δεν έτυχε ποτέ να εμφανιστούν στο προηγούμενο διάστημα της πρωθυπουργίας Παπαδήμου. Αλλά αυτή ήταν μια περίοδος που κατά τα λεγόμενα του πρώην υπουργού Οικονομικών τα ψέμματα είχαν τελειώσει. Πράγματι. Πόσο ακόμα θα μπορούσε κανείς να πιστεύει πως μια αφηρημένη έκθεση ιδεών για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις γίνεται να αποτελέσει μανιφέστο ευρωπαϊκής προοπτικής; Ακόμα χειρότερα: πώς αυτοί που, ενώ απέρριπταν το κούρεμα του χρέους, έγιναν οι αρχιτέκτονες του PSI δεν «απορρίπτουν» με την ίδια λογική την επιστροφή στη δραχμή, προετοιμάζοντάς την; Τα υπαρξιακά διλήμματα των τοποτηρητών της Ευρώπης δεν μπορούν να κρύψουν πως κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας του Νότου και μεταφράζεται από τα αγγλικά σε 25 δις ευρώ προορισμένα για την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών των οποίων η χρηματιστηριακή αξία αποτιμάται σε λιγότερα από 7 δις.
Κι όμως, την επομένη των τραπεζών το ζήτημα στο οποίο επέμειναν τα συστημικά ΜΜΕ, αρχικά μουδιασμένα και εν συνεχεία επιθετικά, ήταν η λεγόμενη ακυβερνησία. Η δημοσιογραφική περιγραφή των συνταγματικών διαδικασιών για τον σχηματισμό κυβέρνησης χάρισε στο πολιτικό λεξικό έναν νέο όρο: ακυβερνησία είναι το διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στις διερευνητικές εντολές ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας. Η χώρα θεωρήθηκε ακυβέρνητη για όσο διάστημα ο πρόεδρος της κοινοβουλευτική ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ αποδείκνυε πως η προοπτική αριστερής διακυβέρνησης δεν αποτελούσε όνειρο θερινής νυκτός. Σ’ αυτήν την προοπτική πολλοί μίλησαν ξανά για ώρα της αλήθειας. «Επιλέγοντας τον κ. Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ επιχειρούμε να διαπραγματευθούμε με τους εταίρους μας όπως μας έμαθε το παλαιό ΠΑΣΟΚ και η Αριστερά τα τελευταία 30 χρόνια», έγραφε ο Αλέξης Παπαχελάς δυο εβδομάδες μετά τις εκλογές. Ένα χρόνο πριν, από τις σελίδες της Καθημερινής, ο διευθυντής της αναρωτιόταν: «Τι απομένει; Η μεγάλη πλειοψηφία μιας σκληρά εργαζόμενης, δημιουργικής μεσαίας τάξης που δεν θέλει να καταστραφεί ο τόπος. Θέλει νόμο και τάξη, και απέναντι στους κλέφτες που λεηλάτησαν τη χώρα και απέναντι στους χούλιγκαν της βίας όπου και αν δρουν. Το κακό βεβαίως είναι ότι αυτή η πλειοψηφία σπάνια κατεβαίνει στους δρόμους ή φωνάζει δυνατά». Αν μη τι άλλο, η σιωπηλή πλειοψηφία πήρε μέρος στις εκλογές και κέρδισε πενήντα έδρες.
Την ίδια στιγμή ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δήλωνε πως «κανένας δεν έχει δικαίωμα να δίνει μαθήματα στην Ελλάδα και να πληγώνει τους Έλληνες δίνοντας μαθήματα σε καθημερινή βάση σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν, καθώς και τα περί εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη», ενώ στα λόγια του Μάριο Ντράγκι «εφόσον η συνθήκη δεν προβλέπει τίποτα για έξοδο από το ευρώ, δεν αποτελεί θέμα για το οποίο πρέπει να αποφασίσει η ΕΚΤ». Από μόνες τους αυτές οι δηλώσεις, βεβαίως, δεν λένε τίποτα.
Η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης σόκαρε την ελίτ των προνομιακών συνομιλητών της Ευρώπης, γιατί είδαν πως αυτή έχει περισσότερο να ανησυχεί για το συστημικό χάος της ευρωζώνης από το ποιος θα διασφαλίσει καλύτερα τα συμφέροντα μιας χρεοκοπημένης μεταπρατικής ελίτ της περιφέρειας που εξάντλησε το πολιτικό της κεφάλαιο πολύ πριν το ξέσπασμα της κρίσης. Στην πραγματικότητα της ευρωπαϊκής κρίσης, κανένας Ευρωπαίος δεν φοβάται πως στην ερώτηση «ποιον καλώ όταν θέλω να μιλήσω με Ευρώπη» θα απαντήσει ο Αλέξης Τσίπρας.
ΠΗΓΗ: Περιοδικο ΜΟΝΟ#9

Δεν υπάρχουν σχόλια: